Sperm miktarının az olması, bir mililitre menide 16 milyondan az ya da toplamda 39 milyondan az sperm hücresi bulunması olarak tanımlanır. Bu durum, kısırlığın en yaygın nedenlerinden biridir.
Çocuk sahibi olamama ( kısırlık=infertilite) durumunda çiftler mutlaka birlikte değerlendirmelidir. Çiftler 1 yıl boyunca korunmasız düzenli ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamıyorsa mutlaka üroloji ve kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmalıdırlar.
Çocuk sahibi olamamada sprem sayısı kadar sprem haraketliliği ve morfolojiside önemlidir. Sprem sayısı normal olduğu halde kötü morfolojide ve/veya hareketsiz çok sayıda sperm varsa da döllenme olmaz
En sık sebep idiopatiktir yani tıbbi olarak nedeni açıklamayan sprem azlığıdır.
Sebebi açıklanabilen sperm azlığının ise en sık sebebi varikoseldir. Varikosel testislerin toplardamarlarında genişleme olması demektir.
Sperm miktarının az olmasının diğer nedenleri arasında:
• Yaş: Yaş ilerledikçe sperm üretimi azalır.
• Hormonal bozukluklar: Testosteron, folikül uyarıcı hormon (FSH) ve luteinize edici hormon (LH) gibi hormonların düzeylerindeki dengesizlikler sperm üretimini etkileyebilir.
• Tıbbi sorunlar: Testis enfeksiyonları, varikosel, doğumsal genital anomaliler, bazı ilaçlar ve kanserler sperm üretimini etkileyebilir.
• Yaşam tarzı faktörleri: Stres, sigara, alkol ve madde kullanımı sperm üretimini etkileyebilir.
Sperm miktarının az olması, genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Ancak, kısırlık problemi yaşayan kişilerde bu durum görülebilmektedir.
Sperm miktarının az olmasının tedavisi, nedene göre değişiklik gösterir. Hormonal bozukluklar nedeniyle kaynaklanan sperm miktarının azlığında, hormon tedavisi uygulanabilir. Tıbbi sorunlar nedeniyle kaynaklanan sperm miktarının azlığında, altta yatan tıbbi sorunun tedavisiyle sperm miktarı da artabilir. Yaşam tarzı faktörleri nedeniyle kaynaklanan sperm miktarının azlığında, yaşam tarzı değişiklikleri yapılmasıyla sperm miktarında artış görülebilir.
Sperm miktarının az olmasını önlemek için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
• Sağlıklı bir diyet yapın ve düzenli egzersiz yapın.
• Stresi azaltın.
• Sigara ve alkol tüketimini azaltın.
• Uyku düzeninize dikkat edin.
• Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunun.
• Sebze ağırlıklı beslenin.
• Sprermlerin ihtiyacı olan vitamin ve mineralleri konun uzmanlaına danışarak takviye olarak kullanın.
Sperm miktarının az olması yaşayan kişiler, aşağıdaki durumlarda bir doktora başvurmalıdır:
• Sperm miktarı azlığı yeni başlamışsa veya daha da kötüleşiyorsa
• Kısırlık problemi yaşıyorsanız
• Sperm miktarının azlığına neden olabilecek başka bir sağlık sorunundan şüpheleniyorsanız
Doktor, sperm miktarının azlığının nedenini belirlemek için fizik muayene, kan testleri, hormon testleri ve diğer bazı testler yapabilir.